Radio w kinie

Dziś Polskie Radio obchodzi jubileusz 85-lecia. 18 kwietnia 1926 roku słowami „Halo, halo, Polskie Radio Warszawa, fala 480″ rozpoczęto działalność pierwszej stałej rozgłośni Polskiego Radia. Z tej okazji postanowiliśmy w kilku słowach przedstawić Wam w jaki sposób radio obecne było w polskiej kinematografii. W chwili, gdy na ekrany wchodziły nasze pierwsze filmy dźwiękowe, radio nadal było nowinką techniczną i luksusem, na który nie każdy mógł sobie pozwolić.

Fotos do filmu "Piętro wyżej"

Bodaj najbardziej „radiowym” filmem polskim jest komedia Leona Trystana Piętro wyżej z 1937 roku. Głównym bohaterem jest spiker radiowy Hipolit Pączek. Jest to bodaj jedyny przedwojenny film fabularny, w którym możemy oglądać rozgłośnię radiową. W słynnej scenie, gdy zakochany spiker śpiewa Umówiłem się z nią na dziewiątą widzimy studio odczytowe, mikrofon, kręcącą się na gramofonie płytę oraz gong, którym oddzielano kolejne audycje. Nie jest to jednak prawdziwe studio, lecz tylko wnętrze zbudowane w atelier filmowym, jednakże z wykorzystaniem prawdziwej aparatury i elementów wystroju wnętrza studia odczytowego.

Zarówno radioodbiorniki, jak i Eugeniusz Bodo występowali także w wyprodukowanym rok później filmie Paweł i Gaweł. Jeden z tytułowych bohaterów sprzedaje radia, jest także wynalazcą niewielkich rozmiarów radioodbiornika na baterię.

Kadr z filmu "Dziewczyna szuka miłości"

Ciekawy model radioodbiornika możemy oglądać w filmie Dziewczyna szuka miłości. W scenie, gdy w domu Zamiejskich rodzina i sąsiedzi Jerzego słuchają komunikatów radiowych o jego locie, widzimy radioodbiornik tubowy. Było to radio z osobnym głośnikiem w formie blaszanej aluminiowej tuby lakierowanej na czarno. Dziś głośniki tubowe należą do rzadkości, ponieważ wykonane były z bardzo delikatnych materiałów i łatwo ulegały zniszczeniu. Widoczne tu radio to stary model, pochodzący z połowy lat dwudziestych, typowy dla średniozamożnych rodzin z przedmieścia, takich jak Zamiejscy.

Philips, model 8-38A w filmie "Dziewczyna szuka miłości"

Chwilę wcześniej w tym samym filmie pokazano wnętrze domu Janiny i ją samą zasłuchaną w płynące z radia komunikaty. Jej radio jest dużo bardziej okazałe. Jest to model 8-38A wyprodukowany przez Polskie Zakłady Philips S.A. w sezonie 1937/38. Film kręcony był właśnie na przełomie 1937 i 1938 roku. Jak widać producenci zadbali, aby bogata bohaterka filmu miała w domu najnowszy, ekskluzywny radioodbiornik.

Polskie Radio było obecne w naszej kinematografii także na inne sposoby. Niejednokrotnie spikerzy radiowi, np. Józef Opieński, byli lektorami w kronikach PAT. O innych związkach radia z kinematografią na pewno jeszcze nie raz napiszemy.