The Great White Silence

The Great white Silence (1924) dokumentuje podróż Roberta Falcona Scotta na biegun południowy. Co prawda pierwszym człowiekiem, który do niego dotarł był Roald Amundsen (14.01.1911), wyprzedzając Scotta o zaledwie kilka dni (18.01.1912), jednak to właśnie wokół historii Anglika,  który w drodze powrotnej zmarł z zimna i głodu, narosła legenda. Wyprawa Scotta nie była dobrze przygotowana. Odkrywca na ekspedycję zabrał sanie mechaniczne, których silnik już na samym początku zamarzł. Nie mając zaufania do psów pociągowych zastąpił je kucykami islandzkimi, nieprzystosowanymi do polarnych warunków. Scott zbudował tylko jeden magazyn żywności, ale nie zapomniał o piłce – mecz rozegrano na zamarzniętym morzu.

Wyprawę dokumentował Herbert Ponting (1870-1935), który podczas filmowania osiągnął niewiarygodne artystyczne efekty. Jego praca charakteryzuje się wyjątkowym kunsztem operatorskim, uzyskanym mimo ekstremalnych warunków i ograniczeń początkującej techniki filmowej (1911).
Ponting zabrał ze sobą około 45oo m taśmy negatywowej i kamerę Newman Sinclair. Naświetlone filmy były wysyłane do Wielkiej Brytanii partiami. Pierwsza z nich, już na samym początku wyprawy (600 m), została poddana obróbce przez Gaumont i pokazana publiczności w listopadzie 1911. Drugą, ukazującą właściwą eksplorację bieguna, zademonstrowano we wrześniu 1912. Premiera zeszła się w czasie z informacją o wcześniejszej wyprawie Amundsena, który pokonał Scotta. Wieści źle wpłynęły na komercyjny sukces filmu.

Ciała angielskich badaczy odnaleziono w listopadzie, jednak informacje o tragicznym zdarzeniu dotarły do Wielkiej Brytanii dopiero w lutym 1913.
Po szczęśliwym powrocie Ponting odkupił prawa do filmu i zaczął wskrzeszać mit wyprawy Scotta. Filmy zostały reedytowane i ponownie wydane w 1913 roku pod tytułem Nieśmiertelna Historia Kapitana Scotta. Ponting promował dokument na różne sposoby, starając się zainteresować nim każdego Brytyjczyka. W 1924 roku film powrócił jeszcze raz do kin, już jako The Great White Silence, będąc próbą adaptacji książki Pontinga The Great White South. Mimo przychylnych recenzji nie zyskał znacznego zainteresowania publiczności. Trwał około 2 godzin i był dystrybuowany przez wytwórnię New Era. W 1933 roku wyprodukowano nową wersję, już dźwiękową,  pod zmienionym tytułem - 90 ° South. Film stopniał do 75min.  Tym razem opinie były bardzo entuzjastyczne. Recenzenci, uznający dokument jako formę sztuki, słusznie chwalili kunszt operatorski Pontinga.

Digitalizacja i restauracja filmu (wersji z 1924) została przeprowadzona przez British Film Institute. Prace trwały 2 lata. Rozpoczęły się od porównania wszystkich zachowanych kopii i wersji filmu. Po skrupulatnej selekcji materiałów przystąpiono do digitalizacji. Efekt barwienia został uzyskany cyfrowo, na podstawie wskazówek Pontinga, odczytanych bezpośrednio z taśmy filmowej. Oryginalnie film był kolorowany przy użyciu kombinacji dwóch sposobów – tinting&toning.  Zdjęcia wyglądają tak jakby były zrobione wczoraj, gdyż w większości przypadków materiałem wyjściowym był negatyw. Muzykę do filmu skomponował Simon Fisher Turner.
The Great White Silence został wydany na płytach DVD i Blu-ray.

Obrazy pochodzą ze strony BFI.
Artykuł na podstawie Bioscopic, BFI, Wikipedia.