MANIA – etap III restauracja cyfrowa

Cyfrowa wersja filmu, powstała dzięki digitalizacji, może ulec „obróbce” podczas prac restauratorskich. W odróżnieniu od procesów analogowych, nowoczesne technologie pozwalające na pracę w rozdzielczości 4K umożliwiają ingerencję z dokładnością do milionowej części obrazu.

Restauracja cyfrowa filmu Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów  była poprzedzona dokładną analizą materiału filmowego, oceną jego uszkodzeń a następnie dobraniem odpowiednich metod ich naprawy. Prace były możliwe dzięki programom komputerowym umożliwiającym działanie w trybie automatycznym, półautomatycznym i interaktywnym. Najważniejszym elementem takiego oprogramowania jest algorytm analizujący sąsiadujące ze sobą klatki i zależności między nimi. Celem tej analizy jest możliwość wytworzenia brakujących elementów, czy też wygenerowanie brakującej klatki w procesie tzw. interpolacji. Istnieją jednak ujęcia, których w dalszym ciągu nawet najlepsze algorytmy nie mogą bezbłędnie odtworzyć, dlatego każdy etap restauracji cyfrowej filmu musi być drobiazgowo nadzorowany przez operatora programu.

Ze względu na potrzebę naprawy bardzo dużej ilości danych - 85 minutowy film to w przybliżeniu 120 tysięcy klatek - cyfrowa restauracja Mani była procesem bardzo czasochłonnym.  Z tego powodu na początku restauracji zastosowaliśmy automatyczne algorytmy do zniwelowania największych uszkodzeń. Proces polegał na usunięciu rys, kurzu i plam. Mimo ogromnego zaawansowania programu jest on niedoskonały, objawia się to tym, że fragmenty obrazu podczas usuwania uszkodzeń mogą zostać dodatkowo zniekształcone. Jak do tej pory nawet najlepszy algorytm nie jest wstanie odróżnić uszkodzeń od drobnych elementów obrazu. Niepożądane zmiany są jednym z głównych problemów automatycznego trybu pracy. Powstałe w ten sposób cyfrowe uszkodzenia są potocznie nazywane „artefaktami”. Im bardziej agresywne ustawienia automatu, tym więcej „artefaktów”. Dlatego zazwyczaj algorytmy automatyczne ustawiamy na bardzo łagodnych parametrach w celu wstępnego oczyszczenia.

Podczas procesu pół-automatycznego operator programu ręcznie wskazuje w danym ujęciu rejon, który może zostać oczyszczony automatycznie, np. nieruchome tło. Reszta ujęcia jest czyszczona ręcznie. Ręczne usuwanie uszkodzeń polega na przeglądaniu klatka po klatce filmu i wskazywania poszczególnych fragmentów obrazu.

Gdy uszkodzenia i wady obrazu zostały zniwelowane mogliśmy przystąpić do korekcji barwnej i gęstościowej obrazu. W przypadku Mani nie mogliśmy skonsultować projektu z twórcami filmu, dlatego zastosowaliśmy jedynie podstawowe parametry wzorując się na materiale wzorcowym – zachowanej kopii na podłożu nitrocelulozowym. W takiej sytuacji bardzo istotne jest zebranie pełnej dokumentacji filmu, na której podstawie możemy przeprowadzić „manipulację” obrazem.