Stacia Napierkowska

Dzisiejszy artykuł poświęcimy bodaj najbardziej zapomnianej polskiej gwieździe filmowej: Stasi Napierkowskiej.

Na prawdę nazywała się Renée Claire Angèle Élisabeth Napierkowski. Była europejskiej sławy tancerką i aktorką polskiego pochodzenia. Urodziła się 16 września 1891 w Paryżu. Jej ojciec był Polakiem, artystą grawerem z Krakowa. Kiedyś prowadził szkołę sztuk pięknych i to właśnie on zaczął uczyć córkę tańca klasycznego. Później Napierkowska przez kilka lat kształciła się w jednej z Paryskich szkół. W latach rozkwitu kariery angażowały ją najlepsze teatry stolicy Europy: Opéra Comique, Théâtre Lyrique de la Gaité oraz teatr rewiowy Folies Bergère.

Napierkowska była nie tylko uznaną tancerką – była w pełnym tego sformułowania znaczeniu europejską gwiazdą filmową. Począwszy od 1908 roku zagrała w 90 filmach, w tym w blisko 70 filmach francuskich, 17 włoskich, 1 francusko-włoskim, 1 francusko-belgijskim i 1 hiszpańskim. Miała na koncie role w takich klasykach jak Kleopatra czy Dzwonnik z Notre Dame. W 1915 roku w głośnym filmie Wampiry zagrała tancerkę Martę Kutiłow. Jej elektryzujący taniec wampira do dziś jest jedną z najbardziej znanych scen niemego kina francuskiego:

W 1913 roku odbyła tournee po Stanach Zjednoczonych, gdzie swoim tańcem wywołała skandal obyczajowy. Jak głosi anegdota, podczas jednego z występów w Nowym Jorku Napierkowska probowała opędzić się od pszczoły, która zaplątała sie w jej kostium. Podobno „pokazała zbyt wiele swego pięknego ciała”, co spotkało się z takim oburzeniem krytyków (i pań z towarzystwa), że została zatrzymana przez policję. W sądzie jeden ze świadków chciał zademonstrować jak dalece obsceniczny był taniec Napierkowskiej i zaczął naśladować jej ruchy. Złośliwym zrządzeniem losu podczas tańca złapał go skurcz. Zebrani na sali gapie ryknęli śmiechem, a Napierkowska została uniewinniona, gdyż w zaprezentowanym tańcu nie dopatrzono się żadnej nieprzyzwoitości.

W latach I wojny światowej zagrała w wielu filmach włoskich. Po wojnie pojawiała się na ekranie coraz rzadziej. Ostatnie jej filmy to Les frères Zemganno i Le berceau de Dieu – oba z 1926 roku.

Podobnie jak Pola Negri, Stasia Napierkowska miała wielki sentyment do swoich polskich korzeni i fascynowało ją wszystko co polskie. Aktywnie uczestniczyła w życiu kulturalnym francuskiej Polonii i utrzymywała kontakty z polskimi artystami. Używała pseudonimu scenicznego Stacia Napierkowska – przez „c”, tak aby francuska publiczność wymawiała jej imię tak, jak brzmi ono po polsku.