„Pałac na kółkach” i inne znaleziska

Dziś od dawna obiecywany artykuł o fragmencie filmu „Pałac na kółkach”.

W 1977 roku do zbiorów Filmoteki trafiły dwa krótkometrażowe awangardowe filmy Gustawa Puchalskiego: Wizje obłąkanego i Zbrodniarz. Oba filmy zostały nam przekazane przez rodzinę ich reżysera, a zarazem odtwórcy głównych ról. Poza samymi filmami była też jedna mała rolka odrzutów – przeważnie niewykorzystanych dubli niektórych ujęć. Co ciekawe wśród nich znalazły się także pojedyncze ujęcia pochodzące w filmów fabularnych. Trudno dziś powiedzieć, czy znalazły się tam przez przypadek, czy może autor chciał je wykorzystać w swoich filmach awangardowych.

Wśród tych „ścinków” rozpoznałem pojedyncze ujęcia z filmów Wiatr od morza, Janko Muzykant, Księżna łowicka i Szpieg w masce. Jest także pięć ujęć, które najprawdopodobniej pochodzą z filmu Ryszarda Ordyńskiego Pałac na kółkach. Oto one:

Czy to rzeczywiście Pałac na kółkach? Najprawdopodobniej tak. Oznaczenia na krawędziach taśmy wskazują, że jest to taśma z 1932 lub 1952 roku.  Widoczny tu rodzaj zapisu ścieżki dźwiękowej stosowany był przez bardzo krótko na początku lat 30-tych, a więc rok 1952 odpada. Zostaje rok 1932, a więc właśnie rok produkcji Pałacu na kółkach. Za przemawia także obsada. Wśród widocznych tu osób można rozpoznać Zbyszka Sawana, Igo Syma, Karolinę Lubieńską i prawdopodobnie Kazimierza Krukowskiego. Taki zestaw aktorów pojawił się tylko w tym filmie. Widoczny na pierwszym kadrze napis CYRK także pasuje do tej układanki – film opowiada o życiu cyrkowców.

Wszystko wskazuje na to, że odnalazł się fragment zaginionego dotychczas filmu Pałac na kółkach. To bardzo dobra wiadomość. Szkoda tylko, że odnaleziony fragment liczy raptem kilka sekund.

Wszystko przed nami, reszta też kiedyś się znajdzie