Druga wersja filmu „Córka generała Pankratowa”

W ostatnim artykule pisaliśmy o kolejnym sensacyjnym odkryciu: okazało się, że film Córka generała Pankratowa istniał w dwóch wersjach (został zmieniony po ingerencji cenzury) i szczęśliwie obie wersje dotrwały do naszych czasów.

Obie wersje zostały już dokładnie przebadane i porównane ze sobą. Znalazło się sporo „nowych” scen, których nie było w znanej dotychczas kopii. Stwierdzenie które sceny należy uzupełnić, bo są wybrakowane, a których nie należy wstawiać, po pochodzą w drugiej wersji filmu było dość trudne i wymagało dokładnego przeanalizowania wszystkich różnic. Dziś opiszemy te fragmenty, które okazały się zmianami dokonanymi po ingerencji cenzury.

Najistotniejsza z nich – postrzelenie generała – została już przedstawiona w poprzednim artykule.

Także sekwencja, którą pokazywaliśmy w artykule o nowych scenach okazała się przeróbką. Chodzi o moment, w którym Aniuta jest coraz mocniej zafascynowana swoim polskim pochodzeniem. W wersji pierwotnej  podczas wizyty Aleksego śpiewa mu fragment Warszawianki, a kiedy przerażony Aleksy jej przerywa, mówi „Daj spokój, to żart…”. Najwyraźniej nazwanie pieśni patriotycznej żartem także nie spodobało się cenzorom, bo scenę usunięto. Na jej miejsce wstawiono scenę, w której Aniuta potajemnie czyta w nocy polskie podręczniki do historii i wiersze Mickiewicza.

Przemontowana została także scena balu u oberpolicmajstra. Wprawdzie nie były to żadne poważne zmiany, ale długość i kolejność niektórych ujęć została zmieniona.

Kolejną większą zmianą jest fragment, kiedy Aniuta pisze list do Bolesława. W późniejszej wersji list ma nieco inną treść, i jest dłuższy. Dodano scenę, w której matka przekazuje Bolesławowi list i wspólnie martwią się, że Aniuta jest córką wroga narodu. Usunięto za to całą następującą sekwencję zebrania rewolucjonistów. Zaraz po tym jak Bolesław czyta list, następuje spotkanie w parku. Dodano także dwa inne ujęcia czekającej w Parku Aniuty.

W późniejszej wersji usunięto większość scen pokazujących jak rewolucjoniści spiskują i szykują zamach na życie generała. Pozostałe sceny zebrań rewolucjonistów zostały poskracane i poprzenoszone w inne miejsca tak, aby jak najbardziej wybielić polskich bohaterów.

W kilku innych miejscach powstawiano krótkie ujęcia, tak zwane przebitki. Kiedy Aleksy przeprowadza rewizję u Bolesława i oświadcza, że rewizja już skończona, wstawiono ujęcie salutującego oficera rosyjskiego.

Z kolei podczas wizyty Aniuty u gubernatora wstawiono ujęcia wchodzącego i wychodzącego adiutanta, których w pierwotnej wersji nie było.

Pozostałe „nowości” to sceny, których w znanej Wam wersji brakowało z przyczyn dość prozaicznych: ubytki i zerwania taśmy filmowej.